สวัสดีทุกคนอีกครั้ง หวังว่าทุกๆคนคงสะบายดีนะครับ ครับตามหัวข้อกันเลยนะครับจะดูดาวควรเตรียมตัวหรืออุปกรณ์ที่จำเป็นอะไรอย่างไรบ้าง หวังว่าหลายๆคนคงเริ่มที่จะสนใจดูดาวกันบ้างแล้วนะครับ แต่ด้วยสภาพอากาศบ้านเราช่วงนี้ ซึ่งเป็นหน้าฝน หลายๆพื้นที่คงยังมีฝนตกอยู่นะครับ แต่ไม่เป็นไรเรามาเตรียมตัว เตรียมความพร้อมไว้รอไปดูดาวในเวลาที่ท้องฟ้าเปิด หน้าหนาวที่กำลังจะมาถึงในอีกไม่กี่เดือนข้างหน้านี้นะครับ....
สำหรับการดูดาวทั่วๆไป สิ่งที่ผู้ดูดาวนั้นจำเป็นที่จะต้องรู้อย่างน้อยๆ ที่สุด และถือว่าสำคัญที่สุดก็คือ ความรู้เรื่องดาว เราต้องรู้จักดวงดาว หรือ กลุ่มดาว ธรรมชาติของดาว ซึ่งส่วนนี้ก็ขึ้นอยู่กับแต่ละคนว่าจะสนใจมากน้อยแค่ไหน โดยปัจุบันนี้เราสามารถหาข้อมูล หรือเข้าถึงข้อมูลความรู้ต่างๆ ได้ง่ายแค่ปลายนิ้ว ในโลกอินเตอร์เน็ตครับ อยากรู้เรื่องอะไรก็ค้นหาในเน็ตได้เลย ซึ่งผมเองก็จะพยายามหาข้อมูลมาเพิ่มให้ในบล็อกอยู่เรื่อยๆ เพื่อเป็นข้อมูลให้กับทุกท่าน และตัวผมเองด้วย ในแต่ละวันนั้นดวงดาวบนท้องฟ้ามีการเคลื่อนที่ เปลี่ยนตำแหน่งไปตลอดเวลานะครับ แนะนำอุปกรณ์ที่จะช่วยให้เราได้รู้ว่าคืนนี้จะมีดาว หรือ กลุ่มดาวอะไร อยู่บนท้องฟ้าบ้าง นั่นก็คือ แผนที่ดาวครับ ซึ่งตรงนี้เป็นตัวช่วยที่สำคัญมากสำหรับผู้ที่เริ่มต้นดูดาว ปัจจุบันสามารถหาได้ตามร้านหนังสือ ร้านศึกษาภันฑ์ หรือ ผมเห็นทางสมาคมดาราศาสตร์ได้เขาจะแจกฟรี ตอนเขามีกิจกรรมต่างๆ อยู่ตลอดนะครับ เข้าไปดูปฏิทินกิจกรรมของเขาได้ที่ www.narit.or.th หรือจะดาวน์โหลดโปรแกรมมาใช้ก็ได้สะดวกด้วย เช่น stellarium, sky safari หรือ แอพลิเคชั่นโทรศัพท์ก็มีกันเยอะครับลองค้นหากันได้
นอกจากความรู้เรื่องดาวที่เราควรรู้แล้วก็คือ เรื่องทิศทางครับ เราต้องรู้ว่าจุดที่เราจะดูดาวนั้นทิศไหนคือ เหนือ ใต้ ออก ตก เพื่อที่เราจะได้มาเทียบกับแผนที่ดาวที่เรามีอยู่ได้ครับ หลักๆ คือทิศเหนือ เพราะเราจะต้องหาตำแหน่งของดาวเหนือให้เจอก่อนอันดับแรก แล้วหันหน้าไปทางทิศเหนือ ทางขวาคือทิศตะวันออก ทิศตะวันตกจะอยู่ทางซ้าย และข้างหลังเราก็จะเป็นทิศเหนือครับ ทำไมต้องดาวเหนือ เพราะว่าดาวเหนือเป็นดาวที่อยู่ในตำแหน่งที่ขั้วโลกเหนือของเราชี้ไปครับ บนท้องฟ้าราจะเห็นดาวต่างๆ เปลีี่ียนตำแหนงไปตลอดเวลา แต่ดาวเหนือเราจะมองเห็นว่าไม่เปลี่ยนตำแหน่งเลยครับ เราจึงยึดเอาดาวดวงที่อยู่บริเวณนั้นนับเป็นจุดบอกทิศเหนือครับ ซึงปัจุบันเราใช้ ดาวโพลารีส (Polaris) เป็นดาวที่สว่างที่สุดในกลุ่มดาวหมีเล็ก (URSA MINOR หรือ LITLE BEAR) ครับ ซึ่งตำแหน่งความสูงจากขอบฟ้าของดาวเหนือที่เราจะมองเห็นขึ้นอยู่กับตำแหน่งละติจูดที่เรายืนอยู่ หมายความว่าถ้ายิ่งเราอยู่ใกล้ขั้วโลกเหนือเท่าไรเราจะยิ่งมองเห็นดาวเหนือได้ง่ายขึ้น กลับกันถ้าเราอยู่ในตำแหน่งค่อนไปทางทิศใต้ เราจะไม่สามารถมองเห็นดาวเหนือได้ ซึ่งในการดูดาวจะต้องใช้ดาวดวงอื่นในการกำหนดจุดตำแหน่งทิศทาง และตำแหน่งดาวอื่นบนขั้วโลกทางใต้ ในประเทศไทยของเราละติจูดจากใต้ ขึ้นมาเหนืออยู่ระหว่างละติจูด 6 ถึง 20 องศาเหนือ นั่นก็คือเราอยู่ค่อนมาทางทิศเหนือเล็กน้อย คนที่อยู่ทางภาคใต้จะมองเห็นดาวเหนืออยู่สูงจากขอบฟ้าที่ 6 องศา ซึ่งยากมากที่จะสามารถมองเห็นได้ครับ และถ้าเราเขยิบขึ้นมาทางเหนือเรื่อยๆ ตำแหน่งของดาวเหนือก็จะสูงขึ้นเรื่อยๆ ครับ พอเราจับทิศทางได้แล้ว ก็จะสามารถใช้แผนที่ดาว หรือโปรแกรมจำลองท้องฟ้ามาประกอบในการดูดาวได้อย่างถูกต้อง และใกล้เคียงมากขึ้นครับ
นอกเหนือจากเรื่องของความรู้เรื่องทิศทาง ดวงดาวต่างๆ ถ้าหากท่านไหนมีความรู้เรื่องนิทาน นิยาย ตำนาน หรือเรื่องเล่าเกี่ยวกับดวงดาวต่างๆด้วยก็จะทำให้กิจกรรมดูดาวสนุกสนานมากยิ่งขึ้นได้ครับ อย่างที่บอกไว้ข้างต้น เรื่องความรู้ขึ้นอยู่กับความสนใจ ใฝ่รู้ และประสบการณ์ของแต่ละคนครับ ต่อไปก็จะมาพูดถึงเรื่องอุปกรณ์ ที่จำเป็นในการดูดาวบ้างนะครับ
จริงๆ แล้วการดูดาวแทบจะไม่ต้องใช้อุปกรณ์อะไรมากมายเลย เพราะเราสามารถมองเห็นดาวได้ด้วยสายตาเปล่าๆ ยิ่งอยู่ในพื้นที่ที่ไม่มีแสงไฟต่างๆ รบกวนยิ่งมองเห็นได้เยอะครับ แต่ถ้าเราสามารถหาอุปกรณ์มาเพิ่มได้ก็จะทำให้การดูดาวนั้น น่าตื่นเต้น และได้อรรถรสเพิ่มมากขึ้นครับ
- กล้องดูดาวอย่างง่าย ได้ทั้งแบบกล้องสองตา หรือกล้องตาเดียว เพราะเราจะสามารถมองเห็นรายละเอียดของดาวดาวได้มากขึ้นครับ ยิ่งมีกำลังขยายมากเท่าไร ยิ่งมองเห็นรายละเอียดได้มากขึ้น แต่ก็ต้องเพิ่มเติมในส่วนของขาตั้งกล้องด้วย และยังต้องแลกมาด้วค่าตัวที่จะเพิ่มสูงตามด้วย ผมแนะนำหากล้องสองตาที่มีกำลังขยายสัก 10x ก็ได้แล้วครับ ซึ่งจะสามารถส่องดูดวงจันทร์ ดาวพฤหัส ดาวเสาร์ ได้ ที่สำคัญไม่ต้องมียุ่งยากในการติดตั้ง และเคลื่อนย้ายง่ายด้วย แต่ถ้าต้องการถ่ายภาพ ก็คงจะต้องลงทุนกับเรื่องอุปกรณ์ต่างๆ ที่จำเป็นครับ
- แผนที่ดูดาว แผนที่ท้องฟ้า หรือ แอพพลิเคชั่นจำลองทั้องฟ้าฟรี ซึ่งหาดาวน์โหลดมาติดไว้ในโทรศัพท์ได้ง่ายดาย และมีให้เลือกตามความชอบเลย ซึ่งจะทำให้เราทราบว่ามันคือดาวอะไรบ้างที่เราเห็นอยู่บนท้องฟ้านั้นครับ
- ไฟฉายส่องสว่าง เพราะเราจะต้องอยู่ในที่มืด ซึ่งเรามองไม่เห็น เราอาจจะต้องเคลื่อนย้ายไปตำแหน่งอื่น ไฟฉายจึงเป็นสิ่งที่ต้องมีครับ ถ้าดูกันหลายกลุ่ม ควรใช้ไฟฉายให้น้อยที่สุด หรือถ้าจำเป็นควรหาไฟฉายที่เป็นแสงสีแดงครับ แสงไฟจะได้ไม่ไปรบกวนบรรยากาศการดูดาวของท่านอื่นๆ
- อุปกรณ์อื่นๆ ที่กล่าวมาแล้วข้างต้นนั้นสำคัญมากและจำเป็นต้องมีสำหรับการดูดาวนะครับ ส่วนอื่นๆ ที่จะแนะนำให้นำไปด้วยก็เป็นพวก หมวก เสื้อกันหนาว ยาทากันยุงกันแมลงต่างๆ ด้วยนะครับ เพราะเราต้องอยู่กลางแจ้งเป็นเวลานานครับ ถ้าหาไฟพอยท์เตอร์ได้ก็จะมีประโยชน์ในการดูดาวเป็นกลุ่มหลายๆคนครับ ที่สำคัญถ้าหากจำเป็นต้องการไปดูดาวคนเดียวในที่มืด เปลี่ยวๆ ก็ควรบอกเพื่อนๆ หรือสมาชิกในครอบครัวให้รับทราบไว้ด้วยก็ดีครับ หรือทางที่ดีควรชวนใครก็ได้ไปเป็นเพื่อนจะดีกว่าไปดูคนเดียว เพราะสมัยนี้ไว้ใจใครไม่ได้ครับมันอันตรายครับ
ครับอีกอย่างนึงก่อนการเตรียมตัวไปดูดาวแต่ละครั้งควรจะต้องศึกษาเรื่องสภาพอากาศด้วยนะครับ เพราะท้องฟ้าไม่ได้เปิดทุกวัน เดียวไปแล้วฟ้าปิดก็ดูดาวไม่ได้นะครับ และนี่ก็คือสิ่งที่ผมคิดว่าควรจะต้องเตรียมให้พร้อมก่อนที่จะไปดูดาวกันแต่ละครั้ง เพื่อความบันเทิง และได้อรรถรสในการดูดาวนะครับ พบกันใหม่โอกาสหน้า สวัสดีครับ..........
